PLANLAMA VE YÖNETİŞİM

Yeşil altyapı stratejisinin temel amacı, İzmir merkez kentinin saçaklanarak büyümesinin önlenmesi amacıyla merkez kenti kuşaklayan bir yeşil sistemin ve bu sistemle bağlantılı diğer unsurların doğa esaslı çözümlerle oluşturulması ve yönetişim imkanının sağlanması olarak tarif edilmektedir.  Bu sürecin önemli tematik bileşenlerinden birisi kuşkusuz planlama ve yönetişimdir. Temel olarak, veri toplama, analiz, planlama ve uygulama aşamalarından oluşacak olan planlama ve yönetişim süreci, uygulama için önerilecek bir örgütlenme modelini ve özel projeleri de geliştirmek üzere kurgulanmaktadır.

Planlama ve yönetişim sürecinin ilk aşaması doğal, fiziksel, sosyal ve ekonomik verilerin elde edilmesidir.  Bu aşamada, toplanacak olan tüm verilerin CBS veritabanına eklenmesi, verilerin bilgi haline getirilerek paylaşılabilir ve geliştirilebilir olması gereklidir.  İkinci aşama, oluşturulan bilgileri kullanarak Yeşil Altyapı Stratejisi’nin gerek merkez yeşil kuşak gerekse bağlantılı diğer unsurları için tematik haritaların oluşturulmasıdır. Stratejinin sürdürülebilir olabilmesi için, başta sakınım haritaları olmak üzere, hazırlanacak bu planlama öncesi bilgi dokümanlarının önemi açıktır.

Üçüncü aşamada, Yeşil Altyapı Stratejisi’nin yaşar kalıcılığını sağlamaya yönelik plan kararları alınacaktır. Burada, özellikle merkezi yönetim tarafından alınan ya da alınması muhtemel olan ve stratejinin özü ile çelişen plan kararlarını engellemek için merkezi yönetim ile birlikte çalışma taktiklerinin geliştirilmesi önem kazanmaktadır. Bu aşamada, planlamanın merkezi müdahaleleri olanaklı kılan yasal ve yönetsel çerçevesinin yerel yönetim lehine dönüştürülmesinin yolunu açabilecek diyalog ve eşgüdümlü çalışma modellerinin oluşturulmasının önemi özellikle vurgulanmaktadır.

Son olarak, stratejinin gerek merkezi yeşil kuşak bileşeninin gerekse bu kuşakla bağlantılı diğer unsurlarının nasıl yönetileceği problemini ele alınacaktır. Bu aşamada, üzerinde asıl önemle durulan konu, yeşil altyapının yönetimi için öncelikle yerel yönetim içinde bağımsız bir örgütlenmeye gidilmesinin doğru olacağıdır. Bununla birlikte, planlamanın merkezi müdahaleleri olanaklı kılan yasal ve yönetsel yapısı gereği, yeşil altyapı stratejisinin sürdürülebilirliği için çok-yetkili (multi-jurisdictional) bir örgütlenme arayışına gidilmesi de düşünülmelidir.  Burada, halkın doğrudan katılımını olanaklı kılacak biçimde ilgili tüm sivil toplum kuruluşlarını merkezde tutacak bir yapılanmanın son derece önemli olduğu vurgulanmaktadır.

 

Envanter-Bilgi

• Merkez yeşil kuşak ve bağlantılı koridorlardaki sosyal ve ekonomik durum ile ilgili mekansallaştırılmış verilerin elde edilmesi

• Yeşil altyapı stratejisi kapsamında gerekli olan tüm verilerin (ör: altyapı, ulaşım) format ve standartının sağlanması, paylaşım (ör: açık veri) ve güncelleme esaslarının oluşturulması

• Yeşil altyapı stratejisi kapsamında oluşturulan tematik başlıklara özel envanter bilgilerinin oluşturulması (doğal yapı envanteri, kırsal alan envanteri, jeolojik ve jeoteknik veriler)

• Gri altyapı sistemlerinin envanterinin oluşturularak UKOME ve AYKOME verilerinin CBS veritabanına aktarılması

• Kültürel ve doğal mirasın belgelenmesi ve veri üretiminde gönüllü katılımının sağlanması

• Nesnelerin İnterneti gibi yeni teknolojilerin bilgi üretimi, paylaşımı ve iletimine eklenmesi

Analiz

• Rüzgar koridorları, su filtreleri, ses (gürültü) perdeleri, habitat haritalarının ve iklim haritalarının oluşturulması ve öncelikli alanların (mikroklimatik alanlar, farklı kentsel yoğunluğa sahip alanlar) belirlenmesi

Planlama

• Merkezi yeşil kuşak alanı içinde program alanlarının ve eylem alt bölgelerinin ortaya konması

• Merkez yeşil kuşak alanında yapılaşma baskılarının azaltılması için üst ölçekli planlara merkezi yönetim tarafından eklenen ve Yeşil Altyapı Stratejisi ile çelişen kararların engellenmesi için merkezi yönetim ile işbirliğinin geliştirilmesi

• Üst ölçekli planlarda organik/iyi tarım politikalarına ilişkin potansiyel alanların belirlenmesi ve korunması için planlama kararlarının üretilmesi

• Merkez yeşil kuşak alanında öngörülen tampon alanların korunarak yeşil sistemin bir parçası haline getirilmesi

Uygulama

• Stratejik yol haritası ve ve eylem planları hazırlanarak işlerin etaplanarak programlanması

• Uygulama aşaması için, işleyiş ve denetime ilişkin bir rehberin oluşturulması

• Uygulama sürecinde halkın doğrudan katılımının sağlanması

 

 

Yönetim

• Havza koruma eylem planları, kırsal kalkınma stratejileri gibi tematik planlar ile fiziki planlama süreçleri arasındaki eşgüdümü sağlayacak katılım ortaklığının oluşturulması

• İzmir Büyükşehir Belediyesi'nde kırsal alan planlamasına yönelik proje yönetimi koordinasyon birimi oluşturulması

• Merkez Yeşil Kuşak yönetim katılım modelinin oluşturulması ve paydaşlardan görüş toplanması – anketler (topluluklardan, köylerden, STK lardan vb.)

• UKOME ve AYKOME benzeri, gri ve yeşil altyapının uyumunun sağlanmasına dönük, Yeşil altyapı Koordinasyon Merkezinin (YAKOME) kurulması (çeşitli ölçeklerde sorumlu kuruluşlar, akademi, STK lar vb. arasındaki işbirliğini arttıracak projelerin koordine edilmesi) ve karar vermede etkin ortak yönetim modelinin oluşturulması (Koordinasyon planı ve şemasının oluşturulması)

• Merkez Yeşil Kuşağı koruma geliştirme yönetmeliklerinin hazırlanması

• Yeşil altyapı ARGE alanlarının hazırlanması ve proje üretecek merkezlerin kurulması

• Planlama ve yeşil altyapı sürecinin ulusal yasal mevzuat ile (ör: Maden ve Zeytincilik Yasaları) entegrasyonun sağlanması ve bunlardan kaynaklı risk ve fırsatların belirlenmesi

Yeşil Projeler

• Merkez Yeşil kuşak içerisinde yer alan kırsal yapılarda ekolojik çözümlere ilişkin projelerin desteklenmesi

• Yeşil projelerin yapılabilirliğini yükseltmek için finansal analizlerin ve risk analizlerin yapılması

• Yeşil proje üretimine yönelik halka eğitim verilmesi ve tüm faaliyetlere çocuk ve kadınların dahil edilmesi (doğa, çevre ve koruma eğitimi)

• Merkez Yeşil Kuşak alanında tarımsal üretimi geliştiren projelerin yapılması (ör: fıstık, kestane, ceviz ormanlarının hastalıklarının önlenmesi, zeytin, çiçek, fide, bal vb. üretimi, mera alanlarının tespit edilmesi ve ıslahının yapılması vb.)

• Merkez Yeşil Kuşak ve bağlantılı alanlarda, kırsalda yaşam kalitesini yükseltecek projelerin üretilmesi (donatı alanları, yenilenebilir enerji kullanımı vb.)

• Merkez Yeşil Kuşakta çevre kirliliğini önleyici projelerin üretilmesi (ör: kompost üretimi, hayvan çiftliklerinin atıklarının çevreyle dost bertarafı)

• Merkezi Yeşil Kuşakta, İnciraltı/Sasalı gibi kent içi ekolojik bölgelerde bireysel/kollektif kent tarımı alanları, demo bilinçlendirme alanları kurulması