KORİDOR VE BAĞLANTILAR

Ekolojik koridorlar ve bağlantılar “kentsel ve kırsal yeşil dokunun bütünleştirici ögeleridir”.  Yeşil dokunun bir bütün olarak ele alınması ile, birbirini tamamlayan, bütün canlılar için kentten kıra, kırdan kente geçişleri sağlayan yaşamsal bir bütünlük gerçekleşecektir. Bir başka deyişle, yüzey yeşili, çizgisel yeşil ve noktasal yeşilin birlikteliği sağlanmış olacaktır.

Günümüzde ekolojik koridorlar ve ekolojik bağlantı bölgeleri öne çıkmaya başlamıştır. Bu durum, kritik kentsel altyapılar olarak kabul edilmesine ve öneminin ve kent içinde üstlendiği görevlerin artmasına neden olmuştur. Özellikle, bağlantı bölgeleri oluşturulurken kuş göç yolları gibi olgular ele alınacak, yeşil yol ve koridorlar ve biyoçeşitlilik üzerinde durulacak, toplu taşıma ve bisiklet kullanımına teşvik gibi yapılanmalar üzerine gidilecek, böylece sağlıklı, yaşanabilir kentlere ulaşma hedefine bir adım daha yaklaşılacaktır.

Doğaldır ki, böyle büyük ölçekli altyapı anlayışındaki değişimler merkezi otorite ile yerel yönetimin birlikte uyum içinde çalışması ile verimli hale gelebilecektir. Merkezi yönetimin aldığı her plan kararı, doğrudan yerel yönetimi etkiler, özellikle de çevre sorunlarını azaltır veya çoğaltır.

O yüzden yerelde de, birçok şeye doğrudan müdahil olabilecek bir yapısal birime ihtiyaç bulunmaktadır. Böylece, zamanında öngörülerde bulunulabilecek , merkezi yönetime fikir verebilecek, yerelde gelişecek olaylara da anında çözüm arayışına girilebilecektir.
 

Koridorlar

• Karayolu gibi yaban hayatı zedeleyici yapıların mümkün olduğunca yer altına alınması ya da çok işlevli eko-köprüler inşa edilerek görsel ve fiziksel etkinin azaltılması

• Kent içi derelerin doğal birer ekolojik koridor olduğu ve bunların merkez kentle çeperdeki yeşil kuşak arasındaki “iletişimi ve bağlantıyı” sağladığı gerçeğinden yola çıkarak, en başta Meles olmak üzere çevresinde geniş bir kuşakla birlikte ele alınması ve başta yaya ve bisikletli olmak üzere sürdürülebilir ulaşımın teşvik edilmesi

• Kent içinde deniz ve akarsu/dere kıyılarında tasarım ve uygulamaların yapılması yoluyla yeni koridorların oluşturulması, mevcut olanlarla entegre edilmesi

• İzmir kenti bütününde öncelikle uygulanabilecek olan (çekirdek bölgelerin ve koridorların olduğu ya da bir ağ mantığıyla yaklaşılan açık-yeşil alanların olduğu) yeşil alt yapı ana planının elde edilmesi

• Koridor ve diğer yeşil altyapı elemanlarının uygulanmasında yağış suyu geçirgenliğinin arttırılması

• Ekolojik koridorların yanı sıra kentte kentli konforu açısından “hava koridorlarının” da oluşturulması ve rüzgârın kent içinde sirkülasyonunun sağlanması

• Mevcut refüjler, viyadükler, kaldırımların kullanılması ile yeşil koridorları destekleyici iyileştirmelerin yapılmasıKarayolu gibi yaban hayatı zedeleyici yapıların mümkün olduğunca yer altına alınması ya da çok işlevli eko-köprüler inşa edilerek görsel ve fiziksel etkinin azaltılması

Geçiş Bölgeleri

• Kır-kent geçiş alanlarında uygun bölgelerde “kentsel tarım” lejantının mekânsal planlarda kullanılması

• Kent çeperindeki tampon alanlarda organik ve iyi tarım olarak kentsel tarımın teşvik edilmesi (sosyal kırılganlıkların hesaplanması)

• Çeperde ve çepere yakın bölgelerde hassas türlerin ve habitatların koruma statülerinin yükseltilmesi (yeşil altyapı planı içinde)

• Çeperdeki tampon alanlarda doğal alanlar ve tarımsal alanlar için özel planlama kararları ve uygulama lejantları geliştirilmesi

Ekosistem Hizmetleri

• Bitkisel tasarımlarda kentsel ısı etkisini düşürecek geniş yapraklı ve büyük ağaçların kullanılması

• Kent içinde envanter ile saptanan ve haritalanan hassas türlerin (ör: arılar) korunması için gürültü ve hava kirliliğinde uluslararası normların uygulanması

• Çekirdek alanlar ve koridorlar çevresinde tampon zonlar ve şeritler oluşturulması ve çevresinde yapı yüksekliklerinin sınırlandırılması

• Biyoçeşitlilik açısından özel önem gösteren ve içinde tampon zonların da olduğu yerlerde, kademeli koruma yaklaşımı (biyosfer rezervinde olduğu gibi) benimsenmesi

Biyoçeşitlilik

• Biyoçeşitlilik konusunda planlayıcı ve uygulayıcı kurumlarda çalışanların meslek içi eğitim alması, uzmanlaşmalarının teşvik edilmesi, ulusal ve uluslararası çalışmalara katılımlarının sağlanması

• Seçilen alanlarda biyoçeşitlilik hakkında bilgilendirici levhalar ve diğer bilgi verici araçlarla bilgilendirme yapılması

• Büyük yeşil alanlarda mutlaka “ekolojik cepler ya da bölümler” adı altında doğal bitki örtüsünün kendi haline bırakıldığı alanlar oluşturulması ve bu alanların yeşil alanın bir bölümünü oluşturması

• Biyoçeşitliliği arttırmak için kentsel yeşil alanların birbirine “yeşil koridorlarla” bağlanmasının sağlanması

• Kentsel yeşil alanlarda “Polinatör evi” gibi değişik canlıları çekecek yapılara sıklıkla yer verilmesi (ör: kuş evi vb.)

• Yol kenarı bitkilendirmelerinde olabildiğince yerel türlerin kullanılması, farklı bitki tabakalarının (örtücü, çalı, ağaççık ve ağaç) oluşturulması, bunun için katalog oluşturulması, faydalarının anlatıldığı iletişim kanalları oluşturulması (ör: bilgilendirme panoları konulması)

• Biyoçeşitliliği yüksek alanların belirlenmesi

Çekirdek Alan

• Çekirdek alanların/odak alanların doğal habitatların saptanması ve haritalanması sürecinin tarif edilmesi

Yeşil Ağlar

• Kentsel yeşil alanlardaki büyük kitleli ve anıt niteliği olmasa da yaşlı ağaçların mutlaka korunması ve kent ağaçları stratejisi hazırlanması

• Kent içinde çim alanlar oluştururken özel gereksinimler hariç (spor alanları gibi) fazla gübreleme, sulama ve pestisit kullanımı gibi az bakım gerektiren türlerin tercih edilmesi

• Yeşil Ağ yönetiminin bir enstitü kapsamında yapılandırılması, Merkezi Yeşil Kuşak yönetimi ile birlikte ele alınması

• Mekânsal plan kademelerinde ekolojik altlık olarak yeşil ağ planının ilave edilmesi (Bio-bölge, eko-bölge, doğa esaslı tasarım çözümleri)

Sağlıklı Yaşam

• Kentte hava kalitesi ölçüm istasyonlarına bağlı olarak “Alerjen” ölçüm istasyonları da olmalı ve bu sayede alerjen yayan bitki türleri saptanarak Polen takvimi/uyarıları belediyelerle çalışılarak yaygın olarak ulaşılabilir-görünebilir hale getirilmesi

• Yeşil koridor ve bağlantılar kapsamında engelsiz erişim konusunun öncelikli olarak ele alınması

İnciraltı Kent Ormanı