SU ALANLARI
SU ALANLARI
İzmir şehrini oluşturan körfez, Bakırçay, Gediz ve Küçük Menderes Havzaları, alt/mikro havzalar, yarımada ve kentsel yerleşim, zamana ve coğrafyaya bağlı dinamik yapı gösteren “yeraltı ve yerüstü su varlığı/sistemi” ile ilişki halindedir. Bu nedenle, su kaynaklı sorunların öncelikle havza/bölgesel boyutta ele alınması ve bölge-şehir-yerel ölçek dizininde yeşil altyapının kurgulanması üst çalışma çerçevesini oluşturmaktadır.
Su sistemi yeşil sistemle ve kentsel altyapı ile bütünleşik ele alınarak ekolojik çözümler üretilmelidir.
Suya bağlı yaşamın/üretim ilişkilerinin planlanması ve yönetimi mevcut idari ve yetki sınırlarını aşan yeni/bütünleşik yönetim modellerini ve iş tariflerini gündeme getirmektedir. Parçalı yapı gösteren, suyun ve ilişkili olduğu fiziki coğrafyanın korunması, planlanması ve yönetimini pratik ve adaptif yapı gösteren yeşil altyapı çalışmaları bütünleştirecektir. Bölge-yerel ölçek dizininde ilgili bakanlıklar, DSİ, İZSU, yerel yönetimler ilişkisi yeşil altyapı üzerinden kurulacak ve planlama-yönetim çalışmaları entegre edilerek su odaklı çalışmalar yürütülecektir.
Su fiziki coğrafyada havza, alt/mikro havza, nehir, dere, kıyı bağlamlarında, tematik olarak ise su sistemleri (yeraltı ve yerüstü su varlığı), nehir ve dere, kıyı ve iklim değişikliği başlıklarında ele alınarak yapılacak çalışmalar ve içerikleri tarif edilmiştir.
İlgili kamu kurum-kuruluşların birbirleriyle ve kendi içlerinde bütünleşik iş yapma hedefiyle yeniden yapılandırılması ve “politika-yasal çerçeve-yönetim-mühendislik-planlama-tasarım-uygulama-izleme ve denetim” ilişkisinde su temalı yeşil altyapı çalışmalarının yürütülmesi gerekir. Bu yolda;
-
su sisteminin yeşil sistemle ve bölgesel/kentsel altyapı ile bütünleşik ele alınarak sosyo-ekolojik ve mühendislik çözümleri sunulması,
-
planlama ve tasarım projeleri ile mühendislik projelerini, alt ve üst yapıyı birlikte ele alan (su odaklı) projeler yürütülmesi,
-
su potansiyeli haritası, kentiçi dereler master planı, yeraltı su kaynakları haritası hazırlanması,
-
su yataklarının bozulan hidromorfolojisinin onarımı/eski haline dönüştürülmesi,
-
yağmur ve yerüstü sularının yeraltı su sistemiyle ilişkili olarak korunması, tasarrufu ve yeniden kullanımını sağlayacak ekolojik ve bütünleşik projelerin her ölçek ve içerikte çalışmalarda uygulanması,
-
deniz suyu seviyesi yükselmesi ve dalga etkisi gibi sorunlara karşı ekolojik, mühendislik, estetik kaygılarla kıyı bölgelerinin/yapılarının tasarlanması,
-
kuraklık, sel/su baskını gibi su kaynaklı sorunlara odaklanan havza ve iklim değişikliği çalışmalarının yeşil altyapı çalışmalarıyla entegre edilmesi gerekir.
Su Sistemleri
-
Su kaynakları ile ilgili çözümlerin havza bazlı ve bölgesel boyutta ele alınması
-
İç körfeze dökülen dere ıslahları yapılmış alanların yeşil altyapı açısından yeniden değerlendirilmesi
-
Planlama ve tasarım projeleri ile özellikle büyük mühendislik yapılarında yeşil altyapı açısından da değerlendirme yapılması
-
Kent içinde biyolojik çeşitliliği teşvik etmek ve yüzey akış problemlerini azaltmak amaçlı yapay sulak alanlar ve yağmur bahçeleri oluşturulması
-
Mikro havza ölçeğinde yağmur sularının denize ulaşmasında doğa esaslı çözümlerin tamamlayıcı bir alternatif olarak kullanımının teşvik edilmesi
-
Mavi ve yeşil sistemlerin ve kentle olan bağlantı ve entegrasyonun şehir tasarımı açısından değerlendirilmesi (ör: dere kenarlarının daha yoğun rekreatif kullanımı)
-
Örnek oluşturabilecek kamu yapılarında gri/siyah suların ayrıştırılmasını özendiren çözümler geliştirilmesi
-
Yukarı havzalarda yüksek eğimli alanlarda erozyonu azaltıcı setler ve iklime uyumlu bitkilerin kullanılması
-
Su tüketimi az olan, kuraklığa dayanıklı bitki türlerinin seçilmesi ve Merkez Yeşil Kuşak alanında denenmesi
-
Kuraklık eylem planı ile yeşil altyapı planlarının entegre edilmesi
-
Sulama birlikleri ve kooperatifleri bir araya getirilerek su tüketiminin azaltılması, arıtılmış atık suyun tarımsal sulamada kullanılması, teknoloji ve veri altyapısı desteği sağlanması
-
Pınarbaşı, Halkapınar Homeros Vadisi gibi yerlerde su sistemlerinin yeraltı suları açısından bir bütün olarak ele alınması
Yeraltı Suları
-
İlgili kurumların katılımıyla yeraltı suyu stratejisinin belirlenerek yeraltı su kaynakları haritası oluşturulması (akış yönleri, riskli bölgeler, beslenme alanları vd.)
-
Yeraltı sularının dere yataklarında yapılan betonarme ıslah yapıları nedeniyle oluşan beslenme problemine çözüm aranması
-
Su ihtiyaçlarının karşılanmasında derin yeraltı suyuna (fosil suyu) aşırı yüklenme getirecek uygulamalardan kaçınılması, deniz suyu arıtma ve yağmur suyu hasadı gibi tamamlayıcı çözümlerin dahil edilmesi
-
İZSU'da yeraltı suyu ile ilgilenen bir daire başkanlığı oluşturulması
-
Kent içi yeraltısuyu kaynaklarının izlenmesine ilişkin etkin izleme ağının kurulması
-
İçme ve kullanma suyu amaçlı açılan tüm kuyulara ilişkin koruma zonlarının oluşturulması
Meles Çayı koridoru
Dere/Akarsu
-
Baraj koruma zonları gibi kent içi derelerde koruma zonları oluşturulması ve bu konunun araştırılması
-
Şehir içi derelerin bozulan hidromorfolojisinin tekrar projelendirilmesi, onarımı veya yeniden doğal hallerine kavuşturulması, betonlama, üzerini kapatma ve yataklarının düzleştirilmesi gibi ekolojik açıdan uyumsuz uygulamalardan kaçınılması
-
Derelerde su kalitesi ile ekolojik döngü içindeki canlı türleri (ör: balıklar) göz önüne alınarak projelendirme yapılması
-
Şehir içi derelerde debi değerleri, karakter analizleri ve su bazlı diğer değerlerin ölçülebileceği istasyonlar ağı kurulması
-
Şehir içi taşkın yataklarında yerleşim sorunlarının tespiti (taşkın haritaları) ve yeşil altyapı çözümlerinin araştırılması
İklim Değişikliği
-
Yağış rejimi değişiklikleri nedeniyle kuraklığın yol açabileceği buharlaşmanın azaltılması için barajlarda su kaybını azaltacak araçların kullanılması
-
Suyun tasarruflu kullanımı ile ilgili halkın bilgilendirilmesi, bilinçlendirme çalışmaları yapılması
Kıyı Alanları
-
Mevcut kıyı yapılarının yeşil altyapı ile etkileşimi için durum değerlendirmesi yapılması
-
Kıyı yapılarının biyoçeşitlilik, iklim değişikliği gibi etkenler açısından incelenmesi ve çözümler getirilmesi
-
Su baskınlarının engellenmesi için yaklaşık 1,5 m su seviyesi yükselmenin göz önüne alınması (taşkın haritaları ile birlikte değerlendirilmesi)
-
Kıyı düzenlemeleri yapılırken dalga enerjisinin göz önüne alınması
-
Denize mansaplanan tatlı suların (yeraltı ve üstü) kazanılmasına yönelik mühendislik yapılarının oluşturulması
-
Kıyı yapılarının drenaj ve yağmur suları açısından değerlendirilmesi
-
Kuşlar için kritik önemde olan ve tatlı su sıkıntısı çekilen Gediz ve Çakalburnu Dalyanlarına yeraltı suları ulaştırılması ve eski canlılık sağlanması
-
Çakalburnu Dalyanı'nın tampon bölgeler ile trafikten arındırılması ve gözlem kuleleri eklenmesi
-
Yapay resiflerin geliştirilmesi